Bitki Yetiştirmeye Yeni Başlayanlar İçin Temel Malzemeler
Bitki Yetiştirmeye Giriş: Bitki Yetiştirmeyi Öğrenin!
Buradasınız çünkü evinizde, balkonunuzda ve odanızda nasıl bitki, sebze ve meyve yetiştireceğinizi öğrenmek istiyorsunuz. Doğru bilgi ve ekipman ile kendi bitkilerinizi yetiştirmek çok kolaydır. İstekli olmak, hobiniz için günlük ayıracak biraz zaman, bütçe, mekan ve araştırma yapabilme becerisi (zaten bu makaleyi okuyorsunuz). Bunlara sahipseniz, kendi bitkilerinizi yetiştirmek için gereken her şeye sahipsinizdir. Doğru temel bilgiyi bu makalede dizisinde bulabilirsiniz.
Temel bilgileri üç başlık altında toplamak doğru olacaktır. Birincisi iç mekanda bitki yetiştirmeye başlamak için hangi malzemelere ihtiyacınız olduğu. İkincisi bu malzemelerin yönetimlerinin nasıl ve hangi değerlerde çalışması gerektiği. Üçüncüsü temel bitki yaşamının evreleri. İkinci ve üçüncü başlıkları bir sonraki blog makalemiz olan ‘’Bitki Yetiştirmeye Yeni Başlayanlar İçin Temel Bilgiler’’ başlığında bulabilirsiniz. Bilgiler okunurken unutulmaması gereken farklı ekollerde, farklı bitkilerde ufak tefek farklılıkların olduğu, makale dizisinde genel bir ortalama alınarak bilgilerin verildiğidir. Bu sebeple buradan yola çıkarak kendi bitkileriniz için detaylı bilgi araştırmasına girmeniz gerekmektedir. Çünkü bu makalede, okuyuculara soru sorabilme yeteneğini kazandırmayı ve bu sayede derinlemesine araştırma yapabilme kabiliyeti kazandırmak hedeflenmiştir.
İç Mekanda Bitki Yetiştirmek İçin Temel Malzemeler
1. Adım: Mekan Seçimi:
Mekan seçilirken ileride sorun yaşamamak adına bir sonraki makalemizde tartışacağımız ısı, nem ve havalandırma ihtiyaçlarının karşılanabilirliği göz önünde bulundurulmalıdır. Bir oda bir dolap bir kiler ya da bir bitki yetiştirme kabini olabilir. Hangisini seçerseniz seçin ileride sorun yaşamamak için ısı, nem ve havalandırma imkanlarını göz önünde bulundurmak gerekmektedir. En iyi ve kolay tercih bitki yetiştirme kabini kullanmak olacaktır. 60x60x160 tan 300x300x200 e kadar hatta daha büyükleri de bulunmaktadır.
2. Adım: Medyanızın Seçimi:
Medyadan anlamanız gereken Torf Toprak, Cocopeat ve hidroponik tir. Bunlar substrat olarak da adlandırılır. Hangisinin en iyisi olduğuna karar vermek size kalmıştır. Çünkü her birinin kendine göre artıları ve eksileri vardır.
- Torf Toprak: Yönetmesi en kolay medyadır. Fazla sulama gerektirmez ortalama 3 günlük periyotlarda 1 kez sulanır. Fazla besin istemez. Besin doz aşımı ve pH hatalarını bir yere kadar tolere edebilir. Ancak diğer medyalara göre verimi biraz düşüktür. Yine de kullanımı en güvenli en uygun maliyetli tercihtir. İyi bir markanın; steril, değerleri uygun ve sıkı denetime tabi torf toprağı kullanılmalıdır. Aksi taktirde besin zehirlenmeleri, besin kilitlenmeleri, böcek istilaları ile karşılaşılabilir. Yerli paketleme topraklarda bu sorunlar yaygın olarak gözlemlenmektedir.
- Cocopeat: %100 Hindistancevizi lifidir. Yarı hidroponik olarak kabul edilir. Torf toprağa benzer ama toprak değildir. Perlitsiz olanlarına %30 oranında perlit eklenmelidir. 0 değere sahip olduğu için daha fazla gübrelemeye gerek duyar. Asla kurutulmamalı gülük en az 1 kez yerine göre günde 2 3 4 kez sulanmalıdır. En iyi yol önceden otomatik sulama sistemi ile kurulmalıdır ve iyi bir drenaja sahip olmalıdır. Torf toprağa göre daha verimlidir. İyi markaların önceden tamponlanmış olan ürünlerinden seçmek ileride bitkide oluşması muhtemel olan kalsiyum – magnezyum (CalMag) eksikliklerinin önüne geçecektir.
- Hidroponik: Pek çok yöntemi vardır. Detaylı bir konudur ve önceden iyi araştırılması gerekir. Yetiştireceğiniz bitkiye en uygun olan yöntemin hangisi olacağına karar verilmelidir. DWC, RDWC gibi hidroponik sistemler incelenmelidir. pH, Ec, Ppm hatalarını kabul etmez. Cocopeat ve torf topraktaki gibi ağır işçiliği (ameleliği) yoktur. En verimli ve bitkilerin gelişmesi için en hızlı medya seçimidir.
3. Adım: Bitki Yetiştirme Lambanızı Seçin:
Bitki yetiştirme lambaları iç mekan bitki yetiştiriciliğinin bel kemiğidir. Sistemin en maliyetli ve en karmaşık ekipmanıdır. Gelişen teknolojiler ile zaman içerisinde çeşitlenmiştir. Yakın geçmişte temel olarak HID lambalar kullanılırken yerini artık gelişen teknolojisi ile led lambalara bırakmaktadır. Ritmik olarak her gün aynı saatte açılıp aynı saatte kapanmalarıdırlar. Bunun için zaman saati prizi kullanmak ucuz ve basit bir çözüm olacaktır. Bitki yetiştirme lambalarını üç gurupta inceleyebiliriz:
- HID Bitki Yetiştirme Lambaları Mh-Hps:
Mh-Hps Lambaların çalışması için ayrıca balast, reflektör ve kablolama parçalarına ihtiyaç duyarlar. Verim oranları yüksektir. Kurulum maliyetleri led lambalara göre düşüktür. Mh lambalar sadece büyüme dönemi için kullanılır. Hps lambalar temelde çiçeklenme için kullanılsa da Mh lambaların yerine de kullanılarak çift spectrum görevi görebilirler. Ancak profesyonel sonuç isteyenler Mh ve Hps ampulü bitkinin büyüme ve çiçeklenme dönemlerinde ayrı ayrı kullanmalıdır. Yüksek elektrik tüketimine sahiptirler 600w bir Mh-Shp lamba 600w elektrik tüketir. Isınma oranları fazladır bu sebeple ek soğutma maliyetleri yaratırlar. Ampuller en fazla 2 hasatta bir değiştirilmelidir. Pek çok yetiştirici Hps ampullerini her yeni başlangıçta sıfırlar.
Genellikle fişe tak çalıştır lambalardır. Teknolojik gelişmeler ile beraber daha az elektrikle yüksek verimli hale gelmişleridir. Doğru ürünlerin ilk kurulum maliyetleri HID lambalara göre yüksektir. Genellikle Fullspectrumdurlar. Tohumdan hasada tek lamba ile gidilir. Kullanılan marka, teknoloji ve aynı ham madde kullanılsa bile max sürüm wat larına göre verimlilikleri ve ömürleri değişebilir. Az ısınırlar. Seçilecek malzemenin özelliklerine göre 1 ila 7 hasat arası ömrü olan ürünler mevcuttur. Buradaki söz konusu ömür ışıkların yanma süresi değil verimlilik ömürleridir. 100.000 yanma süresi olan bir ışık yumuşak watta sürmede ancak 7 hasada kadar verimliliğini korur sonra yanmaya devam etse de verim düşer.
Günümüzde CFL Lambalar Klon (Çelik Alma) yapımında ve fideleme (bitkinin tohumdan çıktıktan sonraki ilk 2 haftası) şart olmasa da tercihe göre kullanılmaktadır. Neredeyse hiç ısınmamaları mevcut şartlara göre bu dönemlerde tercih konusu olabilirler.
4. Havalandırma Seçimi:
Havalandırma aynı anda bir temiz hava alışı bir de pis hava atışı olmak üzere iki yönlü yapılır. İç mekan bitki yetiştiriciliğinde üç sebeple havalandırma yapılır. Birincisi: Bitkiler canlıdırlar ve solunum yaparlar. Işıklar açıkken co2 tüketip oksijen üretirler. Kapalıyken ise tam tersi oksijen tüketip co2 üretirler. Havada normal şartlarda her ikisi de mevcuttur. Bitkilerin Tükettiğinin yerine yenisi gelmelidir ki yaşamaya devam edebilsinler. İkincisi: İçerinde oluşan ısı ve nemin tahliye edilmesi. Üçüncüsü: İstenmeyen kokuların filtrelenerek ya da filtrelenmeden tahliye edilmesi. Tüm bu sebeplerden dolayı havalandırma bir sonraki makalemizde tartışacağımız iklim şartları için yavaşlatılabilir ancak asla kapatılmamalıdır. Ortalama olarak Led lamba kullanılan alanlarda m2 başına 130 m3 lük bir havalandırma seti kullanmak yeterli olmaktadır. HID lamba kullanımında bu oran m2 başına 260m3 e çıkmaktadır. Havaların aşırı sıcak olduğu zamanlarda ve iklimlerde bu m3 lerin üzerine çıkmak çözüm olmaz. Çünkü gelen taze havada sıcaktır. Klima kullanmak gerekir.
5. Bitki Besini Seçimi:
Bitki besinleri temelde üç guruba ayrılırlar; Organik, yarı organik, ve kimyasal. Organik besinler daha lezzetli ve aromatik mahsuller elde etmenizi sağlar. Kimyasal besinler ise daha yüksek verimli mahsuller elde etmenizi sağlar. Farklı bitki besini markaları kullanıcılarına temelde aynı şeyleri vaat etse de bazı farklıkları vardır. Örneğin; Advanced Nutrients ve Emerald Harvest gibi markalar pH perfect özelliği ile kolay kullanım vaat ederler. Ancak keskin bir pH değerleri yoktur. pH ölçümü yapılmadığı sürece kaç pH verildiği bilinmez. Canna, Biobizz ve Hesi gibi markalar pH ayarlamayı gerektirir. Bu sayede pH üzerinde tam kontrol sahibi olmak isteyen yetiştiriciler profesyonel bir şekilde pH a hakim olurlar. Kimi yetiştiriciler ise pH perfect olan besinleri de pH ayarlaması yaparak pH üzerinde hakimiyet kurarlar. Besinler seçilmeden önce açıklamaları ve kullanımları dikkatlice okunmalıdır. Dünya markası bitki besinlerini www.growsanat.com sitemizde bulabilir ve detaylı açıklamalarına ulaşabilirsiniz.
6. Saksı seçimi:
Bitki yetiştirme saksıları Air Pot Saksılar, Kumaş Saksılar ve Plastik Saksılar olmak üzere üç çeşittir. Air Pot Saksılar daha çok cocopeat medya tercihi olanların seçimidir. Torf toprak kullananlar içinde tercih olabilir. Kumaş ve Plastik Saksılar daha çok medya olarak torf topraklar kullanacaklar için tercihtir ancak cocopeat medya kullanıcıları da tercih edebilir. Hangi saksı hangi medya ile kullanılıyor olursa olsun uygun bir saksı altlığına sahip olmalıdır.
7. Diğer malzemeler:
Yukarıdaki 6 maddeye ek olarak çok fazla açıklamaya gerek olmayan, temel olarak elinizin altında bulunması gereken olmazsa olmaz malzemeler;
- Mekanik zaman saati: Işıklarınızın ayarladığını saatlerde otomatik olarak yanıp sönmesini sağlar.
- Budama makası: Bitkilerinize bakarken ve hasat yaparken ince uçlu ya da kavisli budama makası doğru tercih olacaktır.
- Nem Makinesi: Bir sonraki makalemizde tartışacağımız bilgiler doğrultusunda iç mekan bitki yetiştiriciliğin olmazsa olmazlarından olan nem makinesi ortamdaki nemi arttırmanızı ve nemi sabitlemenizi sağlar.
- Isı ve Nem Ölçer: Ortamdaki ısıyı ve nemi takip etmenize yarar. Bir iç mekan yetiştiricisinin temel yönlendiricisidir. Sağlanması gereken iklimsel şartlar buradaki değerlere göre yapılır. Aynı zamanda problu ısı ve nem ölçer kullanmak sulama suyuna besinleri vermeden önce suyun ısısını ayarlamanıza yardımcı olur.
- pH Metre: pH ölçer, sulama suyuna besinler verildikten sonra besin solüsyonuna istenen pH ayarlamasını yapmanızı sağlar.
- Ölçüm Kapları ve Pipet: Besinler her 1 litre suya besin tablolarındaki miktarlarda konulmalıdır. Bu sebeple ölçüm kapları bitki yetiştiricisinin elinin altında bulunması gereken temel ekipmanlardır.
- Vantilatör: Bir kabin içi vantilatörünün birden fazla işlevi vardır. Bitkiler doğada olduğu gibi biraz rüzgara ihtiyaç duyar. Rüzgar sayesinde gövde ve dalları kalınlaşır. Vantilatör kabin içinde ısı yoğunluk noktalarının oluşumu engeller. Nem makinesinden çıkan buharı dağıtır. Zararlı küf mantarı ve böceklerin bitkilerinize konaklamasını zorlaştırır. Özellikle ilk 3 4 hafta direk olarak bitkiye vurdurmamaya özen gösterilmelidir. İlk günden son güne kadar hiçbir zaman kapatılmayıp devamlı olarak çalıştırılmalıdır.
